از پیر خرد یونگ تا پیر مغان حافظ

Authors
abstract

یکی از کهن‏الگوهای ضمیر ناخودآگاه جمعی که یونگ آن را در روان‏شناسی تحلیلی خود مطرح کرده، پیر خرد است. این کهن‏الگو غالبا به صورت شخصیتی که جنبه راهنما دارد، در وجود فرد ظاهر می‏شود. یونگ این کهن‏الگو را در دوران جوانی به صورت یک شخصیت مسن و مقتدر در ساختار وجودی خویش کشف کرد و آن را شخصیت شماره دو نام نهاد. به اعتقاد یونگ پیر خرد در وجود مرد به صورت یک راهنمای مذکر یا پیرمرد خردمند و در وجود زن به شکل یک زن برتر مانند راهبه، ساحره و الهه طبیعت ظاهر می‏شود. پیر خرد می‏تواند از برخی جهات با یکی از شخصیت‏های مطرح‏شده در دیوان حافظ یعنی پیر مغان مورد مقایسه قرار گیرد. پیر مغان را می‏توان یکی از کلیدی‏ترین شخصیت‏های دیوان حافظ به شمار آورد. فرضیه‏ای که این پژوهش به اثبات آن پرداخته، این است که پیر مغان از برخی جنبه‏ها با کهن‏الگوی پیر خرد نزدیک است. نتیجه حاصل از این پژوهش آن است که با توجه به پیشینه کاربرد شخصیت پیر مغان در آثار ادبی که زمینه‏ساز بسیاری از اندیشه‏های حافظ به‏شمار می‏آید، این شخصیت علی‏رغم شباهت‏هایی که با کهن‏الگوی پیر خرد دارد به طور کامل قابل تطبیق با این کهن‏الگو نیست.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تطبیق پیر مغان دیوان حافظ با کهن‌الگوی پیر خردمند یونگ

شعر حافظ که آینه دنیای خیال‌انگیز و رازآلود وی است، به دلیل پیچیدگی‌های معنایی و هنرورزی‌های زبانی، همواره از متون باز و تفسیرپذیر به شمار آمده و درباره آن از منظرهای گوناگون سخن رفته است. نقد کهن‌الگویی آثار ادبی از فروع نقدهای روان‌شناختی است که در دهه‌های اخیر همچون مطالعات میان‌رشته‌ای دیگر رونق و روایی یافته است. این نقد که به بررسی مضامین و تصاویر کهن‌الگویی در نهاد انسان‌ها می‌پردازد، را...

full text

تطبیق پیر مغان دیوان حافظ با کهن الگوی پیر خردمند یونگ

شعر حافظ که آینه دنیای خیال انگیز و رازآلود وی است، به دلیل پیچیدگی های معنایی و هنرورزی های زبانی، همواره از متون باز و تفسیرپذیر به شمار آمده و درباره آن از منظرهای گوناگون سخن رفته است. نقد کهن الگویی آثار ادبی از فروع نقدهای روان شناختی است که در دهه های اخیر همچون مطالعات میان رشته ای دیگر رونق و روایی یافته است. این نقد که به بررسی مضامین و تصاویر کهن الگویی در نهاد انسان ها می پردازد، را...

full text

خطای قلم صنع از نظر پیر حافظ

مشکل‌سازترین بیت حافظ، بیت مشهور «پیر ما گفت ...» است. نویسندۀ مقاله کوشیده ‌است که ابتدا شروح متفاوت این بیت را دسته‌بندی کند و معتقد است که بیشتر شروح، بیان اعتقاد و عقیده شارحان است که از آبشخور مطالعات عرفان اسلامی یا غزلیّات حافظ و شاعران عارف دیگر، نشأت گرفته‌ است. بعضی از شارحان از زاویه بلاغی و شاعرانه به نقد نظریّات شارحان دیگر پرداخته و اظهار‌نظر کرده‌اند. سؤال اصلی این مقاله جست‌وجوی م...

full text

بررسی کهن الگوی پیر خرد در شاهنامه

شاهنامه‌ی فردوسی، حماسه‌ی ملی ایرانیان است و ریشه در ناخودآگاه جمعی و ملی این قوم دارد. این اثر ارزشمند را می‌توان از دیدگاه‌های مختلف از جمله روانکاوی یونگ تحلیل و بررسی کرد. کهن‌الگوها از مهم‌ترین موضوعات نظریه‌ی یونگ‌اند و پیر خرد یکی از رایج‌ترین آن‌هاست. این کهن‌الگو در داستان‌ها و رویاها همراه با یک قهرمان نمود می‌یابد و او را در رسیدن به تفرّد و خودپرورانی یاری می‌دهد. پیر خرد در بسیاری ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

جلد ۲، شماره ۶، صفحات ۱۱۳-۱۳۱

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023